مرکز تحقيقات نوزادان

مراحل رشد فیزیکی و روحی کودک در یک سالگی (2)

امتیاز کاربران

ستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعال
 

5. توجه به بهداشت دهان‌ و دندان

یکی از مهم‌ترین مواردی که بیشتر پدر و مادرها معمولا اهمیتی به آن نمی‌دهند بردن کودک یک ساله به دندان‌پزشکی است. امروزه انجمن دندان‌پزشکان و انجمن بهداشت اطفال توصیه می‌کنند کودک حتما در سال اول تولد خود نزد دندان‌پزشک برود، زیرا اولین دندان‌های کودک بسیار آسیب‌پذیر هستند. فقط یک سوم مادران به بهداشت دهان و دندان نوزادان خود اهمیت می‌دهند. برخی از والدین فکر می‌کنند بردن کودک یک ساله پیش دندان‌پزشک سبب هزینه‌های غیرضروری می‌شود. درحالی‌که اگر از همان ابتدا به دندان‌پزشک مراجعه کنند، بعدها در هزینه‌هایی که باید بابت دندان‌های کودک پرداخت کنند، صرفه‌جویی می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند هزینه‌های دندانی کودکانی که در یک سالگی به دندان‌پزشک مراجعه می‌کنند تا ۵ سال اول زندگی‌شان، ۴۰ درصد کمتر از سایر کودکان است.

6.تغذیه

  • شیر کامل

یکی از تغییرات بزرگ در یک سالگی کودک، افزودن شیر کامل به رژیم غذایی کودک است. به‌دلیل تفاوت طعم شیر کامل با شیر مادر، معمولا کودک به‌سادگی این تغییر را نمی‌پذیرد. بنابراین ابتدا مقدار کمی از شیر کامل را با شیرمادر مخلوط کنید تا مزه‌اش کم‌کم زیر زبانش برود. برای خوراندن شیر به کودک در این سن، بهتر است از فنجان مخصوص یا لیوان به‌جای شیشه‌شیر استفاده کنید، زیرا گرفتن شیشه‌شیر از کودک، خود چالش دیگری است! مقدار شیری که کودک در روز مصرف می‌کند، نباید کم یا زیاد باشد. در این سن برای او حدود ۴۵۰ تا ۷۵۰ میلی‌لیتر کافی است. بیشتر از این مقدار روی فرایند جذب آهن تأثیر می‌گذارد و با سیر کردن شکم کودک سبب کاهش اشتهای او خواهد شد. ماست و پنیر با وجود آنکه منابع بسیار خوبی از ویتامین D و کلسیم هستند، از نظر مواد مغذی دیگر به پای شیر کامل نمی‌رسند.

  • سایر موادمغذی موردنیاز کودک یک ساله

یک سالگی، بهترین زمان برای تنظیم اولویت‌های غذایی کودک است. کم‌کم باید بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات تازه را همراه با سایر موادمغذی به کودک بدهید. برای جلوگیری از خفگی کودک باید این غذاها نرم باشند و لقمه‌ها به اندازه‌ی کوچک انتخاب شوند. اگر کودک حاضر نشد غذای جدید را امتحان کند او را وادار نکنید، اما غذا را به‌سرعت از پیش رویش برندارید. غذا را در مقابل او قرار دهید و در نهایت اگر نخورد، آن را بردارید. کودک یک ساله باید در جمع خانواده غذا بخورد. این بسیار مهم است که ببیند پدرومادرش غذای سالم می‌خورند و غذاهای جدید را امتحان می‌کنند. از سوی دیگر، با دادن میان وعده مناسب برای کودک، می‌توانید کاری کنید به پرخوری عادت نکند.شیرینی و آب‌میوه‌‌های مصنوعی را تا جایی که می‌توانید محدود کنید. کودک یک ساله در روز فقط باید نصف فنجان آب‌میوه مصرف کند. اگر او به نصف راضی نمی‌شود، آن را با آب رقیق کنید.تا حد امکان سعی کنید محصولات لبنی و پروتئینی ارگانیک را که در فروشگاه‌های مخصوص به فروش می‌رسند، خریداری کنید.

7.خواب

  • الگوهای خواب کودک

الگوهای خواب کودک در طول یک سال کمی تغییر خواهد کرد. او به‌طور متوسط به ۱۱ ساعت و ۱ ربع خواب بدون وقفه در شب نیاز دارد. اما بین ۱۵ تا ۱۸ ماهگی، به‌تدریج خواب صبح کودک کم می‌شود و به‌جای آن مدت طولانی‌تری (حدود ۲ ساعت و یک ربع) در عصر می‌خوابد. این مرحله کمی دشوار است، زیرا یک چُرت کافی نیست و با چرت دیگر هم مدت‌زمان خوابیدن زیاد می‌شود. نتیجه اینکه کودک زیاد خسته می‌شود و شب نمی‌تواند بخوابد. (بسیاری از افراد تصور می‌کنند کودکی که زیاد خسته باشد به‌راحتی می‌خوابد، در حالی‌که کاملا اشتباه است.) هنگامی که الگوی خواب کودک تغییر می‌کند و ۱۰ تا ۱۱ ساعت بی‌وقفه در شب می‌خوابد، چُرت صبحگاهی‌اش مرتب کوتاه‌تر می‌شود یا اینکه صبح زیاد می‌خوابد و در عوض عصرها از خوابیدن امتناع می‌کند، بدانید که اکنون برای گذار از این مرحله آمادگی دارد. اگر این الگو را به‌مدت ۲ هفته مشاهده کردید، یکی از چرت‌ها را حذف کنید. البته ممکن است گاهی پیش بیاید که دو بار در روز چرت بزند. به‌عنوان مثال، اگر متوجه شدید که کودک در روز بسیار خسته به‌نظر می‌رسد، اجازه دهید دوبار در روز بخوابد، اما خواب صبحگاهی‌اش را به ۴۵ دقیقه محدود کنید.

  • وحشت شبانه

وحشت شبانه (که با کابوس دیدن شبانه فرق دارد)، معمولا در ۵ درصد از کودکان اتفاق می‌افتد. این تجربه که معمولا در حدود ۱۵ ماهگی کودک رخ می‌دهد می‌تواند هم برای والدین و هم برای کودک ترسناک باشد، زیرا کودک ناگهان با فریاد از خواب می‌پرد و بسیار مضطرب است. در بیشتر مواقع هشیار نیست و حتی ممکن است شما را نشناسد، بترسد و شما را به عقب براند.

نگران نباشید. با کمی نظارت می‌توانید این مشکل را برطرف کنید. مراقب باشید کودک در این حالت به خودش آسیب نرساند. وحشت شبانه معمولا الگوی خاصی دارد. به‌عنوان مثال ممکن است به‌طور منظم ۲ ساعت پس از اینکه کودک خوابید، این اتفاق رخ دهد و ممکن است ۲ تا ۳ شب در هفته تکرار شود.

چند شب کودک‌تان را هنگام خواب با دقت درنظر بگیرید تا الگوی وحشت شبانه‌اش را پیدا کنید.

حدود ۳۰ دقیقه زودتر از موعد مقرر او را بخوابانید.

۱۵ دقیقه قبل از آنکه با وحشت بپرد، او را بیدار کنید (براساس الگو، اکنون می‌دانید دقیقا چه مدت طول می‌کشد تا وحشت کند). نباید او را به‌طور کامل بیدار کنید، فقط تا حدی که زیر لب چیزی بگوید یا حرکت کند یا بغلتد.

۷ تا ۱۰ شب این کار را تکرار کنید. حتی شب‌هایی که طبق الگو، وحشت به سراغش نمی‌آید.

8.مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی

در یک سالگی، تعاملات اجتماعی کودک تا حد زیادی به اولین پرستار یا هر فرد دیگری که مسئول مراقبت از اوست مربوط می‌شود. این ارتباط بیشترین اهمیت را در سال اول زندگی کودک دارد. البته ممکن است کودک تعاملات قابل‌توجهی با همسالان و بزرگسالان دیگر نیز در سال اول داشته باشد، اما این ارتباط به اندازه‌ی ارتباط اولیه اهمیت ندارد. در یک سالگی، کودک برای برقراری ارتباط با دیگران از اشاره‌کردن و صحبت‌کردن استفاده می‌کند. یادگیری نحوه‌ی برقراری ارتباط با خواسته‌ها، نیازها و مقاصد شما برای رشد مهارت‌های اجتماعی کودک یک ساله بسیار مهم است. به فرایندی که در آن هم کودک و هم والدین روی یک هدف یا فعالیت خاص تمرکز می‌کنند، «توجه مشترک» گفته می‌شود. این فرایند زمانی اتفاق می‌افتد که پدر و مادر نگاه خیره‌ی کودک را دنبال می‌کنند یا به حرکات او توجه می‌کنند. توجه مشترک، زمینه‌ی بسیار مهمی برای پیشرفت زبان، بهبود مهارت‌های اجتماعی و توسعه‌ی شناختی است. کتابخوانی برای کودکان و اشاره به تصاویر کتاب، برچسب‌زدن اشیای منزل و صحبت درباره‌ی آنها و برانگیختن علاقه‌ی کودک، راهی عالی برای برقراری ارتباط در این سن ‌و سال است.

9.آموزش

فرزند شما در این یک‌ سال مهارت‌های زیادی مانند راه‌رفتن، صحبت‌کردن و پریدن را آموخته و بر آنها مسلط شده است. در یک سالگی، برخی مهارت‌های شخصی مانند نگه‌داشتن یک بطری یا یک فنجان نیز از کودک انتظار می‌رود. البته انتظار نداریم که در این سن کودک چنان آموزش دیده باشد که خودش به دست‌شویی برود، اما انتظار می‌رود کلمات یا نشانه‌هایی را به کار ببرد که برای پرستار یا والدینی که از او نگهداری می‌کنند قابل‌درک باشد. همچنین، تقلیدکردن از هر آموزش رسمی مؤثرتر و مهم‌تر است. درواقع کودک آنچه را انجام می‌دهید، تقلید می‌کند و بهتر یاد می‌گیرد.کتاب‌خواندن نقش بسیار مهمی در آموزش لغات جدید، رنگ‌ها و حروف به کودک دارد. باید این کار را در برنامه‌ی هر روز یا هر شب کودک قرار دهید. مطالعات نشان می‌دهند کودکانی که برای‌شان کتاب خوانده می‌شود دایره‌ی لغات بیشتر و مهارت‌های ریاضی پیشرفته‌تری نسبت به کودکان هم‌سن‌وسال خود خواهد داشت.از کتاب‌های عکس‌دار استفاده کنید که عکس‌های بزرگ، روشن و واضح داشته باشند. هر بار که برای‌شان کتاب می‌خوانید بپرسید: «می‌توانی سگ را پیدا کنی؟ سگ چه می‌گوید؟»یک کودک یک ساله باید نسبت به اسمش عکس‌العمل نشان دهد و بینی، چشم‌ها و دهان و اجزای دیگر صورتش را تشخیص دهد و حتما آنها را به شما نشان دهد. ممکن است نتواند اسم این اجزا را به زبان آورد، ولی باید بتواند آنها را هم در صورت خودش و هم در صورت شما نشان دهد.

08:13:002023-07-18